SEBILANGAN pemandu di negara ini dikatakan masih gagal menjaga
disiplin ketika memandu di jalan raya yang menjurus kepada kemalangan
sehingga membawa maut kepada kepada orang lain.
Kenapa ia berlaku? Rata-rata mengatakan kempen keselamatan yang
dijalankan tidak berkesan kerana berapa ramai yang ambil peduli
mengenainya dan masih dengan sikap lama, iaitu pentingkan diri sendiri
atau cuai ketika memandu? Pasti pengguna masih mengingati iklan ‘Pandu,
Tunggang dan Jalan Dengan Selamat – Anda Mampu Mengubahnya, Patuhi Had
Laju, Kelajuan Membunuh, Ingatlah Orang Tersayang dan Pandu Cermat’.
Itu adalah sebahagian kecil iklan kempen keselamatan jalan raya yang
akan ditemui di mana saja sepanjang perjalanan terutama pada musim
perayaan ini bertujuan mengingatkan pengguna mengenai hak mereka untuk
‘memilih’ sama ada sampai ke destinasi dengan selamat atau sebaliknya.
Apatah lagi, ketika musim perayaan seperti sambutan Tahun Baru Cina
baru-baru ini, dengan jutaan kenderaan berlegar di seluruh negara masih
mengundang kematian, malah ia meningkat disebabkan pelbagai faktor
termasuk sikap pemandu dan pertambahan kenderaan di atas jalan raya.
Kecuaian manusia yang memandu laju dengan melebihi had dibenarkan menjadi penyumbang utama kemalangan di negara ini.
Kelajuan adalah pembunuh utama apabila sesuatu kenderaan itu bergerak
terlalu laju berbanding keadaan jalan, cahaya, cuaca dan lalu lintas.
Malah, terdapat banyak rungutan di kalangan pemandu yang menghantar
komen di ruang siber melalui Twitter yang memaklumkan segelintir pemandu
menyalahgunakan laluan kecemasan untuk memotong ketika kesesakan.
Kajian menunjukkan kemungkinan kematian atau kecederaan parah
bertambah dua kali ganda untuk setiap tambahan kelajuan 16 kilometer
sejam (km/j) selepas kelajuan 80 km/j.
Selain itu, status sesuatu jalan turut mempengaruhi kadar kemalangan,
yang mana lebih tinggi hierarki jalan itu, semakin kurang kadar
kemalangan.
Contohnya, lebuh raya adalah jalan paling moden dan tinggi
hierarkinya dan kadar kemalangannya lebih rendah. Jalan kampung yang
berada pada hierarki paling rendah dalam piramid jalan pula paling
tinggi kadar nahas.
Dalam pada itu, faktor kecuaian kerap menjadi punca kemalangan jalan
raya walaupun di lebuh raya. Sedangkan di lebuh raya yang lurus dan
berkeadaan baik, manusia terdorong untuk memandu laju, inikan pula di
jalan biasa di mana mereka sepatutnya lebih berhati-hati.
Oleh itu, pengenalan Sistem Penguatkuasaan Automatik (AES) di negara
ini dijangka berupaya membantu mengurangkan kadar kemalangan maut di
jalan raya yang semakin membimbangkan.
AES ialah satu sistem terbaru yang boleh merakam pengguna jalan raya
yang melakukan kesalahan seperti memandu melebihi had laju dan tidak
mematuhi lampu isyarat di persimpangan. Ini kerana kamera akan
diletakkan di kawasan berisiko kemalangan dan di persimpangan lampu
isyarat.
Menerusi sistem itu, tindakan pesalah trafik akan dirakam secara
elektronik dan saman akan dihantar ke alamat berdasarkan nombor
pendaftaran kenderaan yang terbabit.
Kemungkinan besar, penggunaan sistem ini boleh menyelamatkan nyawa
kerana menurut perangkaan Institut Penyelidikan Keselamatan Jalan Raya
Malaysia (MIROS), pada tahun 2009 saja, 6,745 kematian dicatatkan akibat
kemalangan jalan raya di negara ini yang juga bermakna satu kematian
dalam setiap 80 minit.
Ia mula diuar-uarkan Kementerian Pengangkutan pada 2009 yang
mengumumkan penggunaan AES sebagai satu kaedah baru untuk mengurangkan
jumlah kemalangan jalan raya dan ia akan dimulakan sebaik saja Akta
Pengangkutan Jalan diluluskan di Parlimen.
Dari aspek sistem dan penguatkuasaan, AES mempu mengurangkan jumlah
penguat kuasa seperti daripada pihak Polis dan Jabatan Pengangkutan
Jalan (JPJ) yang bertugas di jalanan, sekali gus menjimatkan kos untuk
penguatkuasaan undang-undang jalan raya.
Salah satu syarikat yang membekalkan teknologi terbabit ialah Redflex Traffic System yang berpangkalan di Victoria, Australia.
Teknologi AES yang dibekalkan Redflex Traffic System sudah terbukti
berkesan kerana ia sudah memenangi anugerah di Australia dan kami juga
kini membekalkan lebih 200 kamera di kawasan Victoria, Australia.
Menteri Pengangkutan, Datuk Seri Kong Cho Ha, pula berpendapat AES
memerlukan tempoh untuk dilaksanakan namun ia sudah diguna dengan meluas
di negara maju seperti Australia, United Kingdom dan Amerika Syarikat
sebagai sistem keselamatan dengan kamera dipasang di kawasan yang
sering berlaku kemalangan.
Ia bertujuan mengesan pemanduan laju dan di persimpangan lampu isyarat bagi mengesan mereka yang melanggar lampu merah.
Dalam pada itu, Ketua Pengarah Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ) Datuk
Solah Mat Hassan berkata, AES bertujuan meningkatkan ketelusan dalam
sistem penguatkuasaan lalu lintas selain mendidik pengguna jalan raya
supaya sentiasa mematuhi undang-undang..
Ia mengikut Seksyen 53A yang membenarkan rakaman kesalahan melalui
AES boleh digunakan sebagai notis mahkamah sama seperti JPJ22 dan Pol257
manakala notis yang dikeluarkan teknologi terbabit sah digunakan
sebagai saman.
Seksyen 117 pula menyediakan peruntukan yang membolehkan imej
direkodkan bagi kesalahan dirakam melalui kamera diterima sebagai
keterangan ‘prima facie’ ketika perbicaraan di mahkamah.
Pelaksanaan AES dikenal pasti di 831 lokasi berisiko kemalangan yang
beroperasi 24 jam sehari tanpa pengawasan manusia dan gangguan cuaca.
Ketika ini, pemasangan sistem AES hanya mengesan mereka yang
melakukan dua kesalahan serius iaitu melanggar lampu isyarat dan memandu
melebihi had laju.
Pada masa depan, AES bakal digunakan untuk mengesan pelbagai
kesalahan lain termasuk memotong di garisan berkembar, memotong dari
lorong kiri, muatan berlebihan, memotong barisan, menyekat kenderaan
berat dari memasuki kawasan bandar dan penguatkuasaan laluan bas.
Dianggarkan, surat saman yang dihantar daripada AES akan dikeluarkan dalam tempoh kurang seminggu kepada pesalah trafik.
Di sebalik kekuatan teknologi AES untuk mendidik masyarakat, ia juga
berupaya menutup ruang rasuah kerana semua rakaman video dan gambar
serta saman dikeluarkan menerusi sistem komputer, sekali gus dapat
memelihara integriti penguat kuasa.
Kajian Jabatan Keselamatan Jalan Raya menunjukkan punca utama nahas
jalan raya kerap berlaku disebabkan melanggar had kelajuan dan hampir 60
peratus kemalangan berkaitan dengan kelajuan.
AES berfungsi dengan pemasangan kamera berkapasiti tinggi yang
dihubungkan dengan pengesan dinamakan ‘Piezo’ ditempatkan di atas jalan
bagi mengesan kerangka kenderaan yang melepasinya sebelum menghantar
isyarat ke kamera.
Kamera kemudiannya akan merakam dan mengimbas nombot plat kenderaan
ditanam cip di dalamnya bagi mengesan pemandu yang melanggar kesalahan
lalu lintas seperti tidak mengendahkan lampu isyarat berwarna merah.
Peranti kamera mempunyai resolusi setinggi 14 hingga 16 megapiksel
dilengkapi tiga lensa iaitu dua untuk rakaman visual pegun manakala satu
lagi digunakan bagi merakam video kenderaan.
Imej yang dirakam akan terus dienkripsi sebelum dihantar melalui
online ke unit kawalan trafik manakala Piezo yang ditanam di atas jalan
turut berupaya merakam kelajuan kenderaan ketika melepasi lampu
isyarat.
Data yang dihantar akan dikaji sebelum saman dikeluarkan berdasarkan imej dirakam dan diserahkan kepada pemandu melalui pos.
Baru-baru ini, Ketua Pengarah Jabatan Keselamatan Jalan Raya (JKJR)
Datuk Suret Singh, berkata perancangan giat dibuat untuk pelaksanaan AES
di jalan raya berisiko tinggi di seluruh negara yang bakal siap tidak
lama lagi.
“Sistem pemantauan boleh dioptimumkan sehingga 95 peratus melalui
penggunaan AES yang berfungsi merakamkan pesalah trafik menerusi kamera
online,” katanya.
Beliau memaklumkan, ia lebih baik berbanding sebelum ini yang mana
sistem manual hanya mengesan 20 hingga 25 peratus pesalah trafik pada
hari biasa dan 50 peratus ketika musim perayaan.
Bagaimanapun, Presiden Persatuan Pengguna Subang dan Shah Alam
Selangor (Cassa) Dr Jacob George dalam blognya, berkata kajian perlu
dilakukan apabila kos menukar plat kenderaan yang dilengkapi cip menelan
belanja kira-kira RM150.
Beliau memaklumkan beberapa perubahan akta undang-undang mengundang
persoalan sama ada ia boleh dilaksanakan atau tidak termasuk Seksyen 2
(b) – Definisi Jalan, Seksyen 13A and 14 – RTA 2010, Seksyen 58A – Notis
penukaran alamat, Seksyen 38 dan Seksyen 48.
“Dengan anggaran 25 juta kenderaan kini, isu privasi juga perlu
dititikberatkan terutama apabila ia membabitkan semua maklumat yang
dimuatkan dalam cip,” katanya.
Pemasangan AES dikatakan mensasarkan hanya dua kematian untuk 10,000
kenderaan berdaftar berbanding 3.7 kematian yang berlaku sebelum ini.
Pastinya, penggunaan AES berupaya mengurangkan kemalangan atau
mendisiplinkan pemandu namun ia perlu diteliti terutama dari aspek
undang-undang yang memastikan keberkesanannya selain tujuan asal iaitu
mendidik pemandu bukan menghukum.
(sumber: Harian Metro, 09/02/2011)
